Türkiye'de Basketbol vs. Futbol

Dün gece bir arkadaşımla sohbet ederken şöyle bir şey söyledi:

'Abi anlamıyorum, basketbola futbolun 10'da 1'i kadar değer veriyoruz ama basketbolda daha başarılıyız.'

İlk bakıldığında tezat bir durum gibi gelebilir ama bence basketbolun daha başarılı olmasının altında yatan nedenlerin başında geliyor: Olur olmadık herkes işin içinde değil..

Lise yıllarında hem basketbol hem de futbol oynadım ve o senelerde farkettim ki basketbolun içindeki insanlar daha elit kişiler.Hemen hepsi üniversite mezunu ve kültür seviyeleri hayli yüksek insanlar. Bu durum hem algı düzeylerini hemde hitap seviyelerinde artı bir etkiye neden oluyor.Futbolda ise varoş sporu olarak bilindiğinden, uğraşan insanların da çoğunun yetersizlikleri her an gözlemlenebilir bir gerçektir.Bu fark çok açıktır ve örnek vermek gerekirse Euro Basket 2009 maçlarının yorumcusu kadar kaliteli yorum yapabilen kaç insan var türk futbolunun içinde? İlgilendiği sporu bu kadar iyi bilen, düşündüklerini bu kadar düzgün bir biçimde aktarabilen kaç tane yorumcu var? Benim aklıma bir isim gelmiyor açıkçası.En yakın isim de Rıdvan'dır bana kalırsa ama 2. bir isim Uğur Meleke olabilir. Basketbolda ise Kaan Kural, Yiğiter Uluğ, hatta spiker olan Murat Murathanoğlu ve Murat Kosovay'ı ve daha birçok ismi listeye dahil edebiliriz.Mesela hiçbir basket maçında şöyle bir yorumla karşılaşmazsınız bu ülkede:

Spiker(yorumsuz geçen 10 dakikanın ardından):Evet Sn. .......... son 10 dakika için ne söyleyeceksiniz.

Yorumcu:Evet fark 4'e düştü ama Ender iki 3'lükle farkı tekrar 10'a çıkardı.

Bu kültür seviesinin farklılığının bir başka boyutu da oyuncusuna olan tavrıdır hocanın. Bir kaç büyük takım dışında altyapılarda futbol oynamış ya da futbol oynamış bir tanıdığı olanlar ne demek istediğimi anlamışlardır. Küfür, tokat, tehdit vs. herşey mevcuttur bu takımların teknik adamlarında(teknik adam filan değillerde neyse).Futbolu sadece 'ayağında top tutma, tek oyna' olarak açıklayabilen insanlar bu tek bildiklerini de yapamadığın zaman hiç bir lafı söylemekten çekinmezler ve bu da küçük yaştaki bir çocuğun psikolojisine nasıl bir etki yapar tahmin etmek zor değil herhalde. Mesela hiç bir basketbol coach unun topla dışarı çıkan oyuncusunun annesine, ailesine vs. küfür ettiğini bilmem ama futbol antrenörlerinin bu tutumlarına defalarca şahit oldum ve duydum. Bir arkadaşım maç içinde hocasının yanına çağırıp kendisine tokat atması sonucu futbolu bırakmıştır mesela, başka bir arkadaşım topu taça çıkardı diye tahmin bile edemeyeceğiniz küfürlere maruz kaldığının şahidiyim(ki bu isim genç oyuncu yetiştirme konusunda uzman biri olarak görülür).

Şu ana kadar iki sporla uğraşan insanların aralarındaki farklardan bahsettik ve son olarak da sistemler arasındaki farktan bahsedip yazıyı bitirelim.

Lise takımındayken İstanbul Şampiyonası'nda şu an milli takımda veya Beko Basketbol Ligi'nde oynayan 87 yaş grubu birçok isimle oynama fırsatı buldum.Mesela Şehremini Lise'sinin pota altı Oğuz Savaş-Semih Erden ikilisiydi..Selim Pars Koleji'nde Cenk Akyol, Bahçeşehir Lise'sinde Serhat Çetin ile Sabri Çalışkan'da Soner-Caner kardeşler Ceyhun vs. ile de oynama ve maç sonralarında konuşma imkanı buldum..Basketbol da işleyen sisteme o konuşmalar sırasında şahit oldum..Kısaca açıklamak gerekirse; hepsi aynı klüpte oynuyorlar ve klüpleri anlaşmalı olarak oyuncularını tek bir lisede okutuyorlar ayrıca takımın coach ları okulda da bu isimlerle çalışıyor ve bu sayede klüp antremanı dışında da günün 8-10 saati ellerinin alında bu isimleri eğitme şansı buluyorlar(hem sosyal hem sportif anlamda).O zamanlar Ülker, Efes Pilsen ve Darüşafaka bu sistemi uyguluyordu (ve Fenerbahçe'de kendi kolejinde bu uygulamaya gidiyordu) ve dikkat ettiğiniz zaman yetenekli genç oyuncular hep bu klüplerin bünyesinden çıkıyor, yani hepsi bir sistemin ürünüdür.Futbolda ise anlaşmalar 'çocuğa bir lise diploması kazandıralım da başına bişi gelirse bir işe girebilsin' mantığıyla yapıldığı için bu kadar potansiyelli bir havuzdan senede taş çatlasa 2 isim çıkıyor 70 milyonluk ülkede...

Uzun lafın kısası basketbol daha işi bilen elit kişilein ellerinde daha sistemli bir şekilde yapılan bir spor iken futbol cahillerin elinde disiplinden uzak bir program dahilinde yapıldığı için bu kadar ilgi ve kaynak farkına rağmen basketbolda daha büyük başarılar kazanabiliyoruz.

Not:Basketbolda çok çok mu başarılıyız, hayır ama basketbolla futbol arasındaki ilgi ve kaynak farkına baktığımız zaman elde edilen başarıyı abartmak futboldaki kadar absürt olmasa gerek..